Lục Nam là một vùng bán sơn địa với một địa hình phức tạp đan xen, cánh cung Đông Triều phía Tây Yên Tử ôm ấp dải Huyền Đinh, dòng sông Lục hiền hoà chảy như dải lụa mềm qua những xóm thôn trù phú. Hình sông thế núi ấy đã mang lại cho Lục Nam những thắng cảnh đẹp nguyên sơ cùng với nền văn hoá kết tinh qua nhiều thời đại mà dấu tích còn lưu đã làm nên những giá trị to lớn về lịch sử, văn hoá, trở thành tiềm năng cho phát triển du lịch.
Bắt nguồn từ một mạch nước trên dải Huyền Đinh, Suối Mỡ đã mở ra cho Lục Nam một triển vọng to lớn về du lịch khi gắn với danh thắng này là truyền thuyết về tục thờ Thánh Mẫu Thượng Ngàn. Là một di tích được xếp hạng cấp Quốc gia đã hơn 20 năm nay, giờ đây Suối Mỡ đang phát triển mạnh mô hình du lịch tâm linh sinh thái. Khi đến đây, ngoài các “tua” du lịch leo núi, mạo hiểm, đắm mình trong thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, du khách còn được thưởng thức các “bữa tiệc” hát văn lên đồng đặc sắc. Suối Mỡ là một điểm du lịch thu hút đông du khách vào các kỳ nghỉ khi đường đến đây chỉ cách trung tâm thành phố Bắc Giang chưa đầy 40 cây số.
Cũng trên cung đường này, đi vào sâu trong khu Tứ Sơn của huyện còn có Suối Nước Vàng, Thác Giót, từ những thắng cảnh này sang đến vùng đất Phật- Yên Tử không xa. Cùng với những danh thắng này, Vực Rêu đã được nhiều du khách trẻ tuổi khám phá khi con suối đẹp ẩn sâu trong khu rừng nguyên sinh vẫn còn lưu được nhiều loài cây, con quý.
Bên cạnh những danh thắng đẹp, cần được quan tâm đầu tư để phát triển thành những điểm du lịch sinh thái hấp dẫn du khách, Lục Nam còn có một hệ thống đình, chùa trải rộng. Được xây dựng trải qua nhiều thời kỳ, cho đến nay toàn huyện có trên 260 di tích, trong đó có 81 di tích đã được xếp hạng, nhiều di tích vẫn còn lưu giữ được những hiện vật quý, những giá trị to lớn về kiến trúc, lịch sử, văn hoá... Cho đến nay những công trình này vẫn được nhân dân bảo vệ, giữ gìn, phát tâm công đức để trùng tu tôn tạo, là cơ sở để Lục Nam tiếp tục mời gọi đầu tư, phát triển thành các ‘tua’ du lịch tâm linh kết hợp với du lịch sinh thái. Đặc biệt hơn Lục Nam còn có thể khai thác tiềm năng của du lịch đường thuỷ khi có tuyến đường sông chảy dài cắt ngang qua huyện, qua các địa phương đều gắn với các công trình tín ngưỡng nổi tiếng, những đền thờ các vị anh hùng có thật trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Tiềm năng du lịch Lục Nam đang được mở ra cùng với sự đầu tư của nhà nước cho tuyến tỉnh lộ 293. Con đường đang mở hướng tương lai khi nó được xác định là con đường tâm linh bởi đã kết nối thiền phái Trúc Lâm – Yên Tử với một kho mộc bản đồ sộ của chùa Vĩnh Nghiêm. Hành trình du lịch tâm linh sinh thái được mở ra và kết nối từ chùa Vĩnh Nghiêm- Yên Dũng đến các di tích đình chùa Sàn- xã Phương Sơn, đình Hà Mỹ- Chu Điện, đình Thân- TT Đồi Ngô, di chỉ khảo cổ chùa Cao - xã Khám Lạng, Đình làng Đại Từ- xã Bảo Đài- cơ sở đảng đầu tiên của Lục Nam ra đời... Sang bên kia sông Lục có hệ thống chùa của xã Cương Sơn, Huyền Sơn, và đi xa hơn là hệ thống đình, đền, chùa trong quần thể du lịch sinh thái Suối Mỡ và thông sang Yên Tử- Quảng Ninh.
Tiềm năng du lịch Lục Nam đang được mở ra đầy triển vọng khi liên tục trong mấy kỳ đại hội gần đây, đảng bộ huyện đã xây dựng nghị quyết đưa du lịch là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để phát triển kinh tế. Để phát triển du lịch, cùng với tăng cường các hoạt động tuyên truyền quảng bá hình ảnh, mỗi năm huyện Lục Nam còn trích ngân sách đầu tư hàng tỷ đồng cho việc bảo tồn và phát triển làng nghề, bảo tồn di tích và xây dựng các sản phẩm du lịch. Trong 3 năm trở lại đây, riêng khu du lịch sinh thái Suối Mỡ đã được nhà nước đầu tư khoảng 65 tỷ đồng cho xây dựng cơ sở hạ tầng, mới đây khu du lịch này còn được tiếp nhận 1200ha rừng cảnh quan và dự án trồng, quản lý, bảo vệ rừng cũng được đầu tư đến 6 tỷ đồng. Theo ông Dương Quang Học- trưởng BQL khu du lịch sinh thái Suối Mỡ thì từ sự quan taam đầu tư như vậy Suối Mỡ đang trở thành điểm nhấn cho du lịch Lục Nam, du khách đến đây ngày một tăng, năm 2013 lượng du khách đến đây lên đến trên 100.000 lượt, tăng khoảng 20.000 lượt du khách so với năm 2012., chỉ tính riêng khoàn thu phí cũng lên đến 400 triệu đồng.
Bên cạnh nguồn đầu tư từ ngân sách cho phát triển du lịch, trong 3 năm lại đây, từ nguồn xã hội hoá, các địa phương đã vận động nhân dân phát tâm công đức, trùng tu tôn tạo các di tích lịch sử, văn hoá với số tiền lên đến gần chục tỷ đồng, cũng trong 3 năm qua Lục nam đã có thêm 18 di tích lịch sử văn hoá đã được xếp hạng, trong đó riêng xã Bảo Sơn có đến 5 di tích đã được xếp hạng trong 2 năm 2012- 2013. Trao đổi với ông Hoàng Công Bẩy- CT UBND xã Bảo Sơn chúng tôi được biết: Nhân dân trong các thôn có di tích rất trân trọng các giá trị của các di tích lịch sử văn hoá mà cha ông để lại, việc góp công sức, tiền của để tôn tạo các công trình đều bắt nguồn từ tâm tư của người dân. Cũng nhờ được quan tâm bảo vệ mà các công trình ngày một bề thế, trở thành điểm sinh hoạt văn hoá, tín ngưỡng cho nhân dân trong vùng và du khách một số địa phương lân cận.
Tuy nhiên để du lịch Lục Nam khai thác hết tiềm năng vốn có và phát triển mạnh đòi hỏi chính quyền và nhân dân địa phương tích cực hơn. Theo ông Nguyễn Đức toàn- PCT UBND huyện Lục Nam: “Trong khi việc tạo ra các sản phẩm du lịch vẫn còn gặp không ít khó khăn trở ngại, vẫn còn thiếu bóng dáng các sản phẩm đặc trưng và việc mở ra các “tua” du lịch vẫn còn hạn chế, chưa có sự kết nối chung trên địa bàn tỉnh thì ngoài sự quan tâm, tạo cơ chế thuận lợi, thu hút đầu tư, tăng cường bảo đảm an ninh trật tự tại các lễ hội, các di tích, danh thắng của các cấp uỷ đảng, chính quyền cũng cần người dân chung tay, đưa các sáng kiến trong phát triển làng nghề, trong bảo tồn các giá trị văn hoá, xác định phát triển du lịch là nhiệm vụ chung, có trách nhiệm xây dựng hình ảnh thân thiện, hiếu khách, mở rộng các loại hình du lịch để thu hút du khách đến Lục Nam, để du khách biết đến Lục Nam không chỉ là một vùng đất sơn thuỷ hữu tình mà còn đầy ắp các giá trị văn hoá nhân văn và ấm áp nghĩa tình.”/.
Thu Thuỷ
